Cái chết của ông trùm Jeffrey Epstein trong khi bị giam giữ vào tháng 8-2019 khiến dư luận Mỹ và thế giới phải sững sờ. Jeffrey Epstein, tỷ phú, doanh nhân, nhà đầu tư, đối tượng buôn người là một người quyền lực nhất trong thế giới ngầm ở Mỹ. Khách hàng của hắn là những chính khách, doanh nhân, người nổi tiếng mà ai ai cũng biết tên. Trong khi công luận đang hồi hộp chờ đợi ngày Epstein bị đưa ra vành móng ngựa thì hắn chết vì treo cổ.

Câu hỏi được nhiều người đặt ra nhất sau “Epstein tự tử hay bị giết?” là “Tài sản của Epstein sẽ được xử lý ra sao?”. Khi Epstein chết, hắn để lại khối gia tài trị giá gần 600 triệu USD gồm hàng chục tài khoản ngân hàng và tài khoản đầu tư, một du thuyền, 3 máy bay riêng, một biệt thự tại Manhattan, một trang viên tại New Mexico, và hòn đảo Little Saint James thuộc quần đảo Virgin. Ai sẽ là người thừa hưởng gia tài không lồ này?

Cuộc chiến pháp lý

Epstein đã chết, nhưng phiên tòa xét xử hắn vẫn chưa kết thúc. Chỉ mới đây thôi tòa án quận Manhattan ra phán quyết buộc Epstein phải bồi thường 121 triệu USD cho 135 nạn nhân nữ từng bị hắn xâm hại tình dục hoặc buộc làm gái điếm. Cộng với khoản chi phí pháp lý và thuê luật sư (ước tính lên đến 30 triệu USD), số gia tài mà Epstein để lại đã mất đến 2/3 giá trị so với ban đầu.

“Thử thách” tiếp theo đối với Epstein là vụ kiện liên quan đến chính quyền quần đảo Virgin. Văn phòng công tố quần đảo cách đây hơn năm đã đệ đơn kiện Epstein lợi dụng chính sách khuyến khích đầu tư của địa phương để tiến hành trốn thuế và rửa tiền. Đơn kiện cho biết số tiền “bẩn” qua tay Epstein ước tính lên đến 70 triệu USD.

Giống như nhiều tỷ phú Mỹ khác, Jeffrey Epstein để phần lớn số tài sản của bản thân trong một quỹ rồi ủy quyền cho những người khác thay mặt mình để đầu tư. Nay ông trùm đã chết, quỹ này lại thay Epstein trở thành chủ thể trước tòa. Trong trường hợp họ giải quyết xong hết tất cả các vụ kiện và phía cơ quan hành pháp Mỹ ngừng những cuộc điều tra, số tiền còn lại trong quỹ sẽ được để hết cho bạn gái của Epstein là cô Karyna Shuliak. Karyna Shuliak là một nha sỹ Mỹ gốc Belarus hành nghề trên đảo St. Thomas. Phòng khám của cô nằm chung một tòa nhà với văn phòng công ty riêng của ông trùm, nhờ vậy mà Karyna và Epstein gặp nhau rồi trở thành người yêu.

Điều lạ lùng ở đây là “búa rìu dư luận” không chĩa vào Karyna Shuliak mà là những công ty luật sư đại diện cho Epstein. Tờ New York Times thống kê rằng khoảng 9 triệu USD đã được quỹ của Epstein trả cho các luật sư giám sát việc bồi thường cho nạn nhân, còn 21 triệu USD khác được trả cho 16 công ty luật khác nhau đại diện các bên trong phiên tòa. Trong khi mỗi nạn nhân của Epstein nhận được trung bình 900.000 USD tiền bồi thường, khoản lợi nhuận mà các hãng luật thu vào có thể lên đến 4-5 triệu USD cho một công ty.

Luật sư Spencer Kuvin, người đã dành hơn một thập kỷ đi tìm công lý cho 9 nạn nhân của Epstein, phàn nàn với tờ Miami Daily: “Thật sai trái khi những luật sư lại nhận được nhiều tiền hơn nạn nhân”. Trong dư luận Mỹ đã xuất hiện nhiều tiếng nói kêu gọi tòa án ra quyết định giới hạn khoản tiền phí mà các hãng luật có thể đòi. Điều này theo luật pháp khó thực hiện nhưng không phải là không thể được.

Sự chú ý đang đổ dồn vào hai luật sư phía bên bị là Darren Indyke và Richard Kahn. Khi Epstein còn sống, hai vị này là cố vấn tư pháp của ông trùm. Câu hỏi hiện được đặt ra là liệu việc này có làm “vấy bẩn” tính trung thực – công bằng của hai luật sư khi họ làm chứng trước tòa? Phía Indyke và Kahn đến nay vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng, và nhiều khả năng họ sẽ không làm thế trừ khi tòa án tổ chức một phiên điều trần riêng về vấn đề nói trên.

Quay trở lại vụ kiện của văn phòng công tố quần đảo Virgin. Tổng chưởng lý quần đảo, bà Denise George, nói trong một buổi họp báo: “Trong khi tỷ lệ nghèo đói ở quần đảo Virgin cao gấp đôi mức trung bình tại Mỹ, Jeffrey Epstein đã lợi dụng sự ưu đãi của địa phương để làm thất thoát hàng chục triệu USD tiền thuế mà đáng lẽ ra đã được chính quyền sử dụng cho việc nâng cao đời sống người dân. Đây không những là tội ác không thể dung thứ được, mà an ninh kinh tế - xã hội của quần đảo phụ thuộc vào vụ kiện này.”

Khác với phiên tòa xét xử các nạn nhân bị Epstein lạm dụng tình dục, báo chí không có nhiều thông tin về vụ kiện của văn phòng công tố quần đảo Virgin. Mọi thông tin về vụ kiện được các bên tham gia giữ bí mật tuyệt đối. Tờ Mother Jones bình phẩm: “Đây có thể là dấu hiệu cho thấy vụ án nghiêm trọng hơn nhiều người tưởng. Không thể loại trừ khả năng Epstein có “tay trong” trong chính quyền Virgin để giúp hắn trốn thuế và rửa tiền. Nếu điều này là thật thì chắc hẳn văn phòng công tố sẽ muốn giữ kín thông tin để đảm bảo cho việc điều tra nội bộ sau này”.

Vòng xoáy tài chính

Khi giải thích vì sao khối tài sản Epstein để lại suy giảm giá trị nhanh đến vậy không thể không nhắc đến chi phí bảo dưỡng tài sản. Chỉ riêng chi phí bảo trì bộ sưu tầm tranh quý của Epstein đã lên đến 15.000 USD/tháng. Trong bối cảnh đó, quỹ của Epstein đang tìm mọi cách để thanh lý số tài sản họ đang nắm giữ trong tay.

Theo thông tin do tờ Chicago Tribune đăng tải, tòa biệt thự tại Mahattan của Epstein đã được bán với giá 66 triệu USD, thấp hơn hẳn giá thị trường. Hồi cuối năm ngoái quỹ tài sản còn thanh lý được một chiếc máy bay phản lực hiệu Gulfstream (10 triệu USD) và một chiếc trực thăng hiệu Sikorsky (1,5 triệu USD). Riêng chiếc du thuyền thì được bán với giá gần với giá thị trường hơn: 4,6 triệu USD.

Hiện số tài sản vật chất mà quỹ Epstein nắm giữ trong tay rơi vào khoảng 185 triệu USD. Tài sản trị giá nhất trong số đó là hòn đảo Little Saint James và hai con phá ngoài bờ hòn đảo. Chúng đang được giao bán với cái giá rất hời là 20 triệu USD. Theo chuyên gia bất động sản April Newland, người đại diện cho quỹ Epstein, đã có nhiều người ngỏ ý muốn mua hòn đảo, trong đó có tỷ phú tiền ảo Tim Draper. Ông này định mua lại đảo Little Saint James để biến nó thành một trung tâm tài chính dành riêng cho crypto.

Vậy nhưng đó chỉ là những tài sản nhìn thấy được. Các tài khoản ngân hàng và tài khoản đầu tư của Epstein sẽ được giải quyết ra sao? Quỹ Epstein từ chối trả lời câu hỏi này, từ đó buộc giới báo chí Mỹ phải tự đi tìm câu trả lời. Và chỉ mới đây thôi họ đã tìm ra được một sự thật có thể khiến nhiều người phải nghi ngại.

Sau Jeffrey Epstein, Ghislaine Maxwell có lẽ là người quan trọng thứ hai trong mạng lưới buôn người đa quốc gia của hắn. Con gái ông trùm truyền thông Anh Robert Maxwell này vừa mới bị tòa án Manhattan kết án tù 20 năm vì tội lạm dụng tình dục và buôn người. Giữa lúc phiên tòa còn đang diễn ra, tờ Financial Times bất ngờ ra phóng sự về tài khoản Bitcoin trị giá 1 tỷ USD của Ghislaine.

Ngày 30-6-2020, các nhà quan sát thị trường Bitcoin phát hiện được một giao dịch chuyển tiền ảo lên đến 1 tỷ USD. Vào thời điểm đó không ai biết những người đứng sau giao dịch này là ai, nhưng theo tờ Financial Times, đó là Ghislaine Maxwell. Một phần số tiền này được dùng để mua trang trại rộng 63 ha tại bang New Hampshire. Ghislaine sau đó lẩn trốn trong trang trại này gần hai năm rồi mới bị FBI tóm gọn sau một cuộc đột kích.

Có lý do để tin rằng số tiền Bitcoin trên từng thuộc về Jeffrey Epstein. Thời Epstein còn sống, hắn luôn sẵn sàng lên tiếng ủng hộ Bitcoin. Hắn còn đóng góp gần 100 triệu USD vào trung tâm nghiên cứu M.I.T. Media Lab (thuộc trường đại học công nghệ bang Massachusetts) để cơ quan này nghiên cứu phát triển công nghệ blockchain. Phải đến sau khi Epstein bị bắt thì khoản đầu tư này mới được đưa ra ánh sáng. Giám đốc trung tâm khi đó là giáo sư, doanh nhân, tỷ phú Joi Ito buộc phải từ chức.

Tiền ảo là một công cụ tuyệt vời cho những đối tượng tội phạm cần giao dịch quốc tế như Epstein. Rất có thể ngay chính lúc này đây FBI đang điều tra Ghislaine Maxwell để tìm ra chân tướng số tiền Bitcoin kể trên. Với việc một tài khoản Bitcoin với giá trị lớn như thế bị “đưa vào tầm ngắm” của nhà cầm quyền, khả năng thị trường crypto vốn đang xáo động lại càng thêm phần bất ổn là điều khó tránh khỏi.